آخرین بروز رسانی : سه شنبه, 12 اسفند 1399
نسخۀ قرآنی شمارۀ 1200 در موزۀ آستانۀ حضرت معصومه (س) حاوی جزو سی‌ام قرآن به خط کوفی متأخر و مشرقی است. قریب 60 سال پیش، هنگام مرمت نسخه، نوشته‌ای در آغاز آن یافت شد که تاریخ کتابت آن را به سال 198 هجری و در عهد مامون عباسی می‌رسانید. از همین رو، برخی آن را قدیم‌ترین قرآن تاریخ‌دار، و ترقیم آغازین آن را اصیل دانسته‌اند. مقالۀ حاضر ضمن مروری نسخه شناختی و متن شناسانه بر این اثر، نشان می‌دهد که تاریخ 198 برای کتابت این نسخه بر روی کاغذ، بسیار زودهنگام، و احتمالاً جعلی متأخر و افزوده شده به آغاز نسخه است. خط نسخه از سبک کوفی ایرانی و مکتب عثمان بن حسین وراق غزنوی پیروی می‌کند، اما در برخی جهات از دقت کافی برخوردار نیست؛ از جمله آنکه سهو و اشتباه کاتب در نگارش متن آیات بسیار زیاد است. همچنین رسم و هجای کلمات از املای قیاسی (رسم کامل و غیرعثمانی) پیروی می‌کند و قرائت نسخه نیز عمدتاً بر مبنای قرائت ابوعمرو بن علاء (قاری بصره) است. این‌ها همه ویژگی‌هایی است که تاریخ گذاری کتابت اصل نسخه را در اواخر قرن پنجم هجری موجّه و مقبول می‌سازد.
این مقاله نگاشتۀ مرتضی کریمی نیا در آینه پژوهش دوره 29، شماره 172، پاییز 1397، صفحه 87-96 است.
اخبار مرتبط
مقاله
تازه های نشر
آمار بازدیدکنندگان
گفتگو
گزارش
