آخرین بروز رسانی : سه شنبه, 12 اسفند 1399
در ادامه سلسله سخنرانی‌هایِ فصلیِ «بنیادِ میراثِ اسلامیِ الفرقان» در (لندن)، 3 آوریل 2019 سخنرانی با عنوانِ: «مغرب در مشرق» ایراد شد. سخنران، خانم پروفسور ماریبل فیرو -پژوهشگرِ موسسه زبان‌ها و فرهنگ‌هایِ مدیترانه در اسپانیا(Institute of Languages and Cultures of the Mediterranean )- بود. در ابتدا، آقایِ طارق التّمیمی مسئولِ «محتوا و تصحیحاتِ بنیاد میراث اسلامی الفرقان» سخنرانیِ افتتاحیه را ایراد نمود و ضمن تشکر از حاضران، از آقای شرف یمانی – عضوِ بوردِ مدیرانِ نبیاد میراث اسلامی الفرقان- درخواست کرد که سخنرانیِ کلیدی را ارائه دهد. ایشان هم ابتدا پیامِ خوش آمدگوییِ رئیسِ بنیادِ الفرقان- شیخ احمد زکی یمانی- را قرائت کرد و سپس درباره اهمیتِ تاریخ و میراثِ اندلس صحبت کرد و به نشرهایِ اخیر «بنیادِ میراثِ اسلامی الفرقان» اشاره کرد که نقشِ مهمی در احیا و گسترشِ میراثِ اندلس ایفا کرده است و التّمهیدِ ابن عبدالبار را تصحیح و منتشر کرده است. شرف یمانی در پایانِ سخنانش، این مژده را داد که «بنیادِ میراثِ اسلامیِ الفرقان» به زودی الاستذکار را به چاپ خواهد رساند. سپس طارق التّمیمی با معرّفیِ پروفسور ماریبل فیرو – که تمامِ تحقیقاتِ خود را وقفِ تاریخِ اندلس کرده است و به طورِ اساسی بر «بدایة المجتهد ونهایة المقتصد»ابن رشد کار کرده است- او را «سلطانة العلم و البحث» خواند و از او دعوت کرد که سخنرانیِ خود را ارائه دهد.
سخنرانیِ پروفسور فیرو، شامل سه بخش بود. بخشِ اوّل: ارتباطِ گسترده مغرب با مشرق از نظرِ جغرافیایی، سیاسی و نیابت؛ بخشِ دوّم: مغرب در مشرق بهترین فروشندگان؛ بخشِ سوّم: چرا و چطور آثارِ تولیدی در مغرب یا تالیفِ مغربی‌ها، در شرق انجام شده است؟. پروفسور فیرو در هر بخش، با ارجاع به منابعِ زیاد، جزئیاتِ بحث را می‌شکافت.یکی از نتایجِ مهم این سخنرانی این بود که مغربی ها از نظرِ علاقه به: قراتِ قرآنِ مجید، حفظ و نگارشِ متونِ عقیدتی خود ( که بیشترِ اندلسی بود) و تصوّف مورد توجه قرار می‌گرفتند.
خانم فیرو، با توجّه به کتاب‌هایی که بیشتر نقل و کتابت شدند؛ از آنها بیشتر اقتباس شدند؛ کتاب‌هایی که خلاصه شدند؛ کتاب‌هایی که بر آنها شرح نوشته شده است و کتاب‌هایی که مورد انتحال قرار گرفته‌اند و نسخه‌هایِ خطّیِ یافته شده از آنها، پروفسور فیرو، ده اثرِ برجسته اندلسی‌ها در تمامِ دنیایِ مسلمانان را به این ترتیب برشمرد:
1- الشفا- تالیف: قاضی عیاض (وفات: 544ق/ 1149)
2- حرز الأماني ووجه التهاني في القراءات السبع یا قصائد الشاطبی– تالیف: الشاطبی
3- الالفیه- تالیف: ابن مالک (وفات: 672ق/ 1274)
4- جامع لمفردات الأدوية والأغذية – تالیف: ابن البیطار (576 یا 583 – 646/ 1180 یا 1187 – 1248)
5- رتبة الحکیم – تالیف: مسلمة بن القاسم (295-353 ق/ 908- 964)
6-الجامع لاحکام القران- القرطبی
7- كشف الأسرار عن علم الغبار- تالیف: القلصادی
8- سراج الملوک – الطرطوشی
9- ارجوزة الولدان .المقدمه القرطبيه
10- الآجرومیة، تالیف: ابن آجروم.
خانم فیرو، اشاره کرد که پروفروش‌ترین آثارِ اندلسی‌ها: قرآن کریم، سیرتِ پیامبر اکرم ص، کتاب‌هاییِ عقیدتی، کتاب‌هایی درباره اصولِ اسلام، قواعد، طب، ریاضی، ادبیات و سیاست بوده است که شش تا از این آثار، در قرن‌هایِ 12 و 13 میلادی در دوره حکومت‌هایِ المروارید و الموحَد در مغرب تالیف شده‌اند و چهار دانشمندِ دوره حکومتِ الموحَد که در مشرق بسیار مشهور شدند عبارتند از:ابن طفیل (وفات: 581 هجری/ 1185م)؛ ابن رشد (وفات: 595 هجری/ 1198م)؛ ابن میمون (وفات: 1204م)؛ محی‌الدّین ابن عربی (وفات: 638 هجری/ 1240م). پروفسور فیرو در پایان اشاره کرد که آثارِ تولیدیِ این دوره – آثارِ پرفروش- به خاطرِ جنبه دائرة المعارفی بودن و آموزشیِ بودنِ شعری‌شان نمایان شدند. انگیزه قوی حکومتِ الموحَد پشتیبان این قضیه بود که آنها علاقه‌داشتند برایِ خود آثارِ معتبرِ مذهبی خلق کنند و شاگردانی را تربیت کنند که اصولِ آنها را به نسل بعد منتقل کنند.
ترجمه و تنظیم: لیلی عبدی خجسته
لینکِ خبر:
اخبار مرتبط
مقاله
آمار بازدیدکنندگان
گفتگو
گزارش
